closeup of a bird on a twig, with a cocked head, looking down.

Nieuwsgierigheid – wat is dat eigenlijk?

Geplaatst door

Ik schrijf bij sollicitaties vrijwel altijd op dat ik ‘nieuwsgierig’ ben. Uiteraard ben ik niet altijd naar alles nieuwsgierig, anders zou ik (bijna letterlijk) geen stap vooruit komen. En iets in mij zegt ook dat ‘nieuwsgierigheid’ niet helemaal de lading dekt. Dus wat bedoel ik dan?

Laat ik beginnen met wat recente voorbeelden van gevoelens die ik niet bedoel:

  1. Ik ging laatst bloemen kopen bij een bloemenwinkel. Daar was toevallig een leverancier van de bloemist, en hij zei iets over het brengen van bloemen naar Engeland. Vervolgens heb ik hem de hemd van het lijf gevraagd. Wat breng je dan precies? Hoe vaak? Hoe veel? Neem je ook iets mee terug? Waar koop je in? Ik was oprecht geïnteresseerd, maar het gevoel was vrij incidenteel en ondiep. Ik vond het fijn om een geanimeerd gesprek te hebben, ik bewonderde de leverancier om zijn kennis, en ik heb wat losse feitjes geleerd. Maar het was ook wel genoeg zo.
  2. Bij mijn vaste koffietentje verkoopt men ook ijs. Ik kom er regelmatig, dus ik maak vaak praatjes met het personeel aldaar. Deze keer had de dame achter de balie duidelijk last van haar arm na het scheppen van ijs, en ik vroeg haar of dat scheppen nou zwaar is. Als ik ijs bij de supermarkt koop, dan moet ik altijd flink hakken om er een stuk vanaf te krijgen. De dame antwoordde dat de hardheid van het ijs afhankelijk is van de ingrediënten en het maakproces. Een paar dagen later sprak ik in dezelfde zaak met de eigenaar, en hij legde me uit hoe het ongeveer werkte. Ook bij dit gesprek vond ik zowel de persoonlijke interactie, het vragen stellen, en de feitjes leuk. Maar de interesse gaat niet verder dan dat, en achteraf kan ik niet goed benoemen welk van de drie elementen (interactie, vragen, feitjes) me een fijn gevoel gaf.

Kortom, inderdaad een vorm van ‘nieuwsgierigheid’, maar wat kort en ondiep. Het is slechts een deel van wat ik bedoel te zeggen bij een sollicitatie. Tijd voor twee voorbeelden die dichterbij zijn:

  1. Ooit deed ik een data-analyse op werk om de aard en omvang van een probleem te achterhalen, en om mogelijke oplossingen te suggereren. Het was zo’n typisch probleem dat al een tijdje rondzingt en groter lijkt dan het is, maar waar vaak wel iets achter zit. Een groot deel van de tijd heb ik besteed aan het interviewen van en spiegelen met domeinexperts. Het was een aardige speurtocht, en tijdens het hele proces voelde ik een soort intense vasthoudendheid. Wat is er aan de hand? Snap ik het al? Wat is dit voor gekkigheid? En aan het eind voelde ik een diep gevoel van tevredenheid en rust.
  2. Tijdens mijn promotie werkte ik met het IEEE 802.15.4 MAC protocol. Ik had een wiskundig model en een simulatie gemaakt, beide gelukkig met hetzelfde resultaat. Maar, opvallend: bij een bepaalde combi van parameters zat er een klein hobbeltje in de grafiek. Zowel bij het model als in de simulatie. Waarschijnlijk dus geen fout, maar een eigenschap van het protocol of het netwerk. Na een flinke speurtocht kwam ik erachter wat het was. Ook hier: een intense vasthoudendheid om uit te vinden wat er aan de hand was, en een diep gevoel van rust en waardering achteraf.

Reflecterend op de laatste twee voorbeelden denk ik dat het fijne gevoel voornamelijk kwam doordat ik de materie heel goed begreep. Dat is een heel innig iets. De vasthoudendheid is niet zozeer iets dat me een fijn gevoel geeft, maar eerder een indicatie dat ik aan een goed onderwerp werk. Verder vermoed ik dat als het probleem eenvoudig was geweest, ik nooit de vasthoudendheid had gehad, of de voldoening had ervaren. Kortom, uitdaging en complexiteit zijn een factor.

closeup of a bird on a twig, with a cocked head, looking down.
Photo by Elin Lundqvist on Unsplash.

Ik ben geneigd om ‘nieuwsgierig’ te vervangen door ‘leergierig’. Dat dekt de lading wel goed denk ik. Bovendien heeft het een soort ‘intensiteit’ in zich – een soort ‘hongerigheid’. Waarom schrijf ik dan eigenlijk bij sollicitaties dat ik ‘nieuwsgierig’ ben? Nou, ik denk dat ik met name naar de eerste twee voorbeelden refereer, met de bedoeling om iets te suggereren over mijn vermogen om ‘persoonlijk contact’ te maken en om ‘vragen te stellen’.

Maar eigenlijk zoek ik ‘leergierigheid’. Daarom vind ik het ook zo irritant als bij een sollicitatiegesprek veel aandacht is voor de tools die men gebruikt, of als de rol beschreven wordt als een radertje in een systeem. Nee! Vertel me in welk probleem ik kan duiken!

Ik klaag vaak dat ik zo weinig leer in mijn werk. Dat is natuurlijk niet helemaal waar, want al doende pik ik wel degelijk e.e.a. op. Maar dit zijn vaak dingen die ik eerder bestempel als overlevingsvaardigheden. Met ‘weinig leren’ bedoel ik te zeggen dat ik de speurtocht mis, de jacht, de ‘WTF’-momenten, de creativiteit van het puzzelen.

Tegelijkertijd is ‘nieuwsgierigheid’ wel een mooi startpunt, want meestal is dat het eerste haakje als ik iets tegenkom dat ik wil leren. Maar ja, zoals ik al zei bij de eerste twee voorbeelden, het is lastig om het gevoel van ‘nieuwsgierigheid’ toe te wijzen aan onderwerp/proces (=vragen stellen)/mensen. En ik zoek juist die vergaande drive om in een onderwerp te duiken.

Ik heb inmiddels enige ervaring vergaard, en ik weet natuurlijk dat ik dat gezochte gevoel niet altijd kan ervaren in een baan. Daar hoef je me niet aan te herinneren (hint hint). Ik kan ook niet precies vertellen wanneer ik het wel en niet ga ervaren. Ik heb wel voldoende doorzettingsvermogen om even vol te houden als het gevoel er niet is, en ik vertrouw ook het gevoelsmatige kompas dat aangeeft of ik op de goede weg zit.

De ‘vraag achter de vraag’ in dit verhaal is natuurlijk: hoe ga ik die leergierigheid een plek geven in het dagelijks leven? Met mijn ambachtelijke hobby’s lukt me dit al goed, een uurtje of 3 per week. Soms doe ik zelf een deepdive (zoals deze over de financiering van ons zorgstelsel), en dat zou ik vaker kunnen doen. Ik maak ze echter vaak niet af, dus (?) ik moet de vorm/aanpak nog perfectioneren. Qua werk kan ik me twee projecten herinneren in 8,5 jaar, dus daar moet wel wat bij. Of misschien minder werken en leergierigheid in mijn vrije tijd invullen? Dit laatste is misschien onorthodox, maar geen gek idee. Keuzes, keuzes, keuzes!