Geplaatst door Hoihoi, en wat leuk dat je weer meeleest met mijn zoektocht naar zelfkennis. Kortgeleden kreeg ik van iemand de tip om eens te reflecteren op mijn eigen leerproces. Ronduit een goed plan, gezien de ideeën die door mijn hoofd spookten. Dus, bij deze: dank voor de tip! En nu op naar de vraag: “hoe leer ik eigenlijk?”.
Ik heb een aantal soorten leren in gedachten, al twijfel ik of ze nou onderling wel disjunct zijn. Maar goed, daar heb ik me in deze reeks nog nooit druk om gemaakt 😉
Studeren. Dit is de manier waarop ik heb leren leren op school. Toentertijd ging dat voornamelijk door hoofdstukken uit boeken te lezen, en vervolgens middels het eindeloos maken van opgaven de kennis laten beklijven. Deze vorm is eigenlijk gedurende mijn hele studerende leven de leidende vorm van leren geweest. Tegenwoordig krijgt dit gestalte via lesreeksen op YouTube, en via MOOCs in Coursera.
Analyseren. Deze stijl gebruik ik als ik geconfronteerd word met een probleem waar ik geen oplossing voor weet. Het komt neer op veel vragen stellen, en daar antwoorden op zoeken. Induceren en deduceren. Veel logisch nadenken, en als het nodig is wat onderbouwing met cijfertjes geven. Voorbeelden waar ik deze stijl gebruikt heb zijn (1) het debuggen van fouten in software, (2) wiskundig onderzoek waar ik iets wilde bewijzen dat empirisch wel lukte maar theoretisch niet, en ook (3) het duidelijk krijgen van ‘de vraag achter de vraag’.
Oefenen (ofwel Ervaring Opdoen). Tsja, dit spreekt redelijk voor zich denk ik. We hebben er zelfs een gezegde voor: “Oefening baart kunst”.
Experimenteren. Bij deze stijl denk je wellicht aan ‘niet teveel nadenken, en vooral veel doen’ – en dan zit je in de juiste richting. Ik zou er aan toe willen voegen dat ik dit het meest krachtig vind als ik weet wat ik wil leren, of bijvoorbeeld al wat halve ideetjes heb voor een oplossing van een probleem. Gewoon maar wat doen voelt voor mij niet als leren (al is dat wellicht onterecht). Bij experimenteren denk ik eerder aan iets als “exploratie en exploitatie in tandem, gedreven door nieuwsgierigheid”.
Niets doen. De beste ideeën komen bij mij als ik gewoon even ‘uit mijn hoofd’ ga. Douchen of wandelen doet wonderen. Bovendien is een rustperiode ook een prima manier om informatie en kennis te laten bezinken. Het is echt een fijne ervaring om in zo’n rustige vibe te geraken, en vervolgens overspoeld te worden met ideeën en associaties.
Leren van anderen. Ik vind het gaaf om te werken met mensen die iets beter kunnen dan ik (aangenomen dat ik hun kunde wil leren, uiteraard). Al doende neem ik zoveel trucjes, ideeën, en handigheidjes over dat ik snel vooruit kom. Daarbij ben ik ook wel wat prestatiegericht, dus ik geef wat extra gas om me te kunnen meten met de mensen om me heen.
Nu even terug naar mijn “Soul Searching” reis. Hoe heb ik dat eigenlijk aangepakt tot nu toe? Nou, in eerste instantie heb ik mijn sterkste kwaliteiten erop losgelaten: analyseren en kennis opdoen. In essentie ben ik er vanuit gegaan dat het een probleem is, en dat als ik maar genoeg informatie ophaal, ik vanzelf een oplossing vind. Het heeft me veel gebracht, met name veel woorden om te kunnen vertellen wat er in me omgaat. Maar een oplossing? Nope.
Het accent is in een later stadium steeds meer verplaatst naar hulp vragen, ofwel Leren van Anderen. Klinkt logisch toch? Als je er zelf niet uitkomt, misschien heeft iemand anders dan ideeën. Ook dit bracht me verder, voornamelijk in de realisatie dat verschillende mensen in mijn omgeving ook met hun eigen zoektocht bezig waren, of dat in het verleden gedaan hebben. Maar een oplossing? Nope.
Achteraf gezien lijkt het erop dat de hulp-vragen-fase voor mij een soort tussenstap is om te switchen naar een andere leerstijl. Ik luisterde een paar maanden terug een podcast, waarin een vrouw vertelde hoe haar burnout verlopen was. Ze had aan haar therapeut gevraagd welke stappen ze moest ondernemen om eruit te komen. Daar zei de therapeut: “vergeet dat maar, het is geen ‘probleem’ dat ‘opgelost’ kan worden – het is een proces, en het duurt zolang als het duurt”.
En zo heb ik het, uiteindelijk, ook ervaren in die fase: het is een reis om zelfkennis op te doen en geen ‘probleem’. Het verklaart wel een beetje waarom het me zoveel moeite kostte om een heldere probleemstelling te formuleren, en een oplossing te vinden.
Uiteindelijk ben ik maar gestopt met boeken lezen, therapieën volgen, en podcasts luisteren. Met moeite ben ik begonnen met ‘experimenteren’ en ‘niets doen’. Ik zet die woorden expres tussen quotes, omdat ik het niet zo bewust gedaan heb, en ook niet met de insteek om iets te leren. Mijn aanpak leek eerder op ‘lukraak wat doen’ en ‘opgeven’ – fuck it. Wat ontbreekt er? Een positieve insteek, en een leerdoel.
Dat is dus letterlijk waar ik nu sta. Ik probeer leerdoelen te formuleren, en er concrete actieplannen aan te koppelen. De leerdoelen zijn/worden niet langer geformuleerd als ‘er is iets verkeerd’, maar als ‘wat heb ik nodig’. En bovenal probeer ik de oprechte nieuwsgierigheid te hervinden, en het vertrouwen te voelen dat ik ook daadwerkelijk kan leren tijdens mijn Soul Searching reis.
De invulling van bovenstaande paragraaf deel ik in een volgende blogpost. Voorlopig heb ik er even mijn handen vol aan. Het gaat met horten en stoten, want ik ben toch steeds geneigd om in de puzzelmodus te schieten. En al die leerdoelen moeten natuurlijk wel perfect geformuleerd zijn, en alle opties afdekken 😉 Vertrouwen komt te voet en gaat te paard, zegt men wel eens.
Opvallend genoeg is er een onderdeel van mijn leven waar ik bovenstaande al behoorlijk goed toepas: mijn hobby’s. Ik ben bijvoorbeeld een cursus Tiffany gaan volgen – gewoon omdat ik nieuwsgierig was of ik dat zou kunnen. Al doende heb ik steeds wat doelen voor mezelf gezet. In eerste instantie was dat simpelweg iets in elkaar zetten, en het maakte niet uit hoe het eruit zag. Bij het volgende werkstuk probeerde ik iets nauwkeuriger te snijden. Daarna focus op het goed leren solderen. Vervolgens een poging om sneller te werken: hoe is het resultaat dan? En laat ik sommige instructies van de experts eens negeren: wat gebeurt er dan? Etc, etc.
Een andere hobby is het bouwen van houten modelschepen. Ik doe dit al ruim 25 jaar, en heb dus een bak ervaring opgedaan. Grotere en complexere schepen waren er op een gegeven moment niet meer. Dus ben ik geswitcht naar experimenteren. Kan ik een bestaand schip restaureren? Kan ik iets van tekening maken? Hoe vind ik het om andermans project af te maken? Kan ik zelf zeilen maken?
Bij deze hobby is een belangrijk onderdeel om mezelf toe te staan om dingen op te geven. Soms heb ik gewoon even geen zin meer. Soms word ik plotseling gegrepen door een ander idee, en switch ik van project. Soms raak ik gedemotiveerd, en heb ik even geen puf om mezelf over dat drempeltje heen te pushen. De liefde voor deze hobby heeft in de loop der tijd een andere vorm gekregen – maar is nog steeds even heftig aanwezig.
Dit proces van leren in mijn hobby’s is erg fijn, om verschillende redenen. Ten eerste gaat het vanzelf, en hoef ik er weinig voor te doen. Verder heb ik erg veel ideeën, vaak creatieve combinaties van verschillende handvaardigheden. En ik blijf bezig: er is altijd een project bezig en de volgende staat al op de rit. Ik zoek mensen op die hetzelfde leuk vinden, en dat maakt de hobby’s extra waardevol. Kortom: de drive komt van diep van binnen, en is onophoudelijk. Heerlijk!
Voor vandaag laat ik het hier even bij. Ik heb nog wat te doen 😉 Bedankt voor het lezen weer, en zoals altijd ben ik het beste bereikbaar op LinkedIn. Adieu!