Klopt mijn voorschotbedrag energie eigenlijk wel?

Geplaatst door

Een maandje terug, medio augustus 2022, kreeg ik het verwachte berichtje van mijn energieleverancier: uw tarief gaat omhoog. Zo ging mijn gastarief van €1,05101 naar €1,74603 (inclusief btw – maar: hier zit een addertje onder het gras). Dat had ik natuurlijk verwacht, gezien de ontwikkelingen op de energiemarkt van dit moment.

Ik ging wel gelijk even uitrekenen of ik mijn voorschotbedrag nog moest verhogen, want ik heb geen zin in een gepeperde rekening halverwege februari 2023. Gelukkig bleek het mee te vallen: ik heb het nu op €112 staan, en dat kon zo blijven. De maatregelen van de overheid en een stukje lager verbruik zouden voldoende moeten zijn. En ik kan het begin december nog een keertje berekenen en, indien nodig, verhogen.

Een maand later, halverwege september 2022, kwam er een e-mail van mijn energieleverancier: uw termijn bedrag wordt verhoogd van €112 naar €270. Uhm … zou ik een rekenfout hebben gemaakt? Laat ik voorop stellen dat ik de proactiviteit van mijn energieleverancier op prijs stel, want van honderden euro’s bijbetalen aan het einde van een contract is natuurlijk onwenselijk. Maar eerlijk gezegd heb ik de afgelopen jaren steeds een lager voorschotbedrag ingesteld dan mijn leverancier voorstelde. En ik kom steeds prima uit op mijn eindafrekening.

Hoe werken energieprijzen?

Voordat ik aan het rekenen sla, is het handig om de samenstelling van de tarieven toe te lichten:

  • Leveringstarief: het kale bedrag (dus zonder btw, etc) per verbruikseenheid:
    • Stroom, normaaltarief: per kWh in de piekuren
    • Stroom, daltarief: per kWh in de daluren
    • Gas: per m^3
  • Vaste leveringskosten: een vast bedrag per maand om kosten van de leverancier te dekken. Denk hierbij aan personeelskosten, huur van een gebouw, het sturen van de jaarlijkse rekening, etc. Dit wordt meestal op de rekening apart benoemd voor stroom en voor gas, en u betaalt dus beide bedragen.
  • Energiebelasting: een door overheid bepaald bedrag, exclusief btw, dat opgeteld wordt bij uw leveringstarieven. De bedragen voor stroom en gas zijn verschillend, en terug te lezen in deze pagina op de site van de Belastingdienst.
  • Opslag duurzame energie: een door de overheid bepaald bedrag, exclusief btw, dat opgeteld wordt bij uw leveringstarieven ter bekostiging van investeringen in duurzame energie. De tarieven voor gas en stroom zijn op dezelfde pagina terug te vinden als eerder.
  • Belastingvermindering: een vast bedrag per jaar dat afgetrokken wordt van uw totale energiekosten.
  • Netbeheerkosten: een vast bedrag per jaar voor de infrastructuur die nodig is om de stroom en het gas daadwerkelijk in de meterkast te krijgen. Deze infrastructuur wordt beheerd door de netbeheerder, en niet door uw energieleverancier. Deze netbeheerkosten zijn er voor zowel gas en stroom (en ze kunnen verschillen van elkaar), en worden meestal apart vernoemd op de rekening.

Kortom, het tarief bestaat uit een stukje kosten die afhangen van het verbruik, een deel vaste kosten, en een vast bedrag aan korting. Op gaslicht.com is ook een heldere uitleg te vinden.

Maatregelen 2022

In 2022 heeft de overheid enkele maatregelen afgekondigd om de stijgende energiekosten te compenseren. Allereerst is de btw op energie per 1 juli van 21% naar 9% gegaan. Dit geldt voor alle bovenstaande kosten, dus ook het deel vaste kosten en de korting. Terzijde: de gastarieven die ik eerder noemde vertonen dus een iets vertekend beeld. De eerste €1,05101 is inclusief 21% btw, de twee €1,74603 is inclusief 9% btw. Exclusief btw is de verhoging dus van €0,86860 naar €1,60186 – best flink.

Verder heeft u in de media vast al iets gehoord over de verhoging van de belastingvermindering. Dit is in 2022 €681,63 exclusief btw, ten opzichte van €461,62 in 2021. Voor 2022 komt dit neer op (1/2×1,09+1/2×1,21)x€681,63 = €783,87, ten opzichte van de €461,62×1,21=€558,56. Zie ook deze pagina – en lees mee verderop in dit verhaal.

Tot slot is er voor mensen met een lager inkomen extra hulp. In december 2021 werd een extra toeslag van €200 toegezegd, wat later is verhoogd naar €800, en toen nogmaals naar €1300. Zie deze pagina voor details. Ik heb geen recht op deze toeslag, dus ik hou het buiten beschouwing in het verdere verhaal.

Mijn tarieven

Onderstaande tabel toont mijn tarieven over drie periodes (ik laat de `€` weg voor het gemak, en heb me beperkt tot 5 decimalen) . Ik krijg deze tarieven netjes van mijn leverancier toegestuurd via e-mail, en ze zijn ook in te zien via de app. De belastingbedragen zijn te zien in de tabel die ik al een paar keer noemde, en op de website van de netbeheerder (Liander voor mij). De eerste periode gaat vanaf de start van mijn contract 18 februari, tot en met 30 juni 2022 – de laatste dag voor de btw verlaging. De tweede periode loopt van 1 juli 2023 tot 17 augustus – de dag dat mijn hogere tarief in ging. De derde loopt van 18 augustus tot 17 februari 2023.

Tarief18 feb – 30 juni1 jul – 17 aug18 aug – 17 feb
Stroom normaal (per kWh)0,234660,234660,40668
Stroom dal (per kWh)0,197680,197680,33577
Belasting stroom (per kWh)0,036790,036790,03679
ODE (per kWh)0,030500,030500,03050
Leveringskosten stroom (per jaar*)28,0063310,1075538,74561
Netbeheerkosten stroom (per jaar*)83,0192229,96182114,85366
Gas (per m3)0,868600,868601,60186
Belasting gas (per m3)0,363220,363220,36322
ODE gas (per m3)0,086500,086500,08650
Leveringskosten gas (per jaar*)28,0063310,1075538,74561
Netbeheerkosten gas (per jaar*)60,3009621,7627583,42388
Belastingvermindering (per jaar*)248,3747689,63901343,61621
(btw, ter info, in %)2199
* de jaarbedragen heb ik naar rato verdeeld over de periodes.

Aannames

Voordat ik aan het rekenen sla, moet ik een aantal aannames doen:

  • Ik heb aangenomen dat de jaarbedragen (excl btw dus) naar rato verdeeld worden over de periodes, en belast worden met het btw tarief van die periode. Zo wordt jaarlijkse belastingvermindering ook altijd op mijn eindafrekening verrekend, dus deze aanname zal wel kloppen.
  • Hoe is de situatie vanaf 1 januari 2023? De belastingtarieven veranderen dan altijd (en ook de belastingvermindering), en recent is ook aangekondigd (link) dat het 9% tarief stopt per 31-12-2022 (dit wordt gecompenseerd door lagere verbruiksbelasting). Ik heb voor het gemak aangenomen dat er niets verandert vanaf 1 januari 2023.
  • Ik weet mijn verbruik per maand, maar niet per dag. Ik kan dus niet het exacte verbruik van 01-07-2022 tot 17-08-2022 achterhalen. Voor het gemak doe ik alsof deze periode anderhalve maand is, en neem ik het verbruik van juli 2022 en de helft van het verbruik van augustus 2022 als verbruik voor de hele periode. Idem voor de andere periodes.
  • Ik weet mijn verbruik in de toekomst niet, dus ik neem aan dat ik vanaf nu tot 17-02-2023 hetzelfde verbruik ga hebben als in die periode een jaar eerder.

Mijn verbruik

Het begint inmiddels een aardig verhaal te worden, dus laat ik een beetje tempo maken. Ik krijg van mijn energieleverancier maandelijks een e-mail met mijn verbruik van die maand, en die cijfers bewaar ik. Handig, want dat kan ik dus mooi gebruiken bij het inschatten van mijn verbruik:

Tarief18 feb – 30 juni1 jul – 17 aug18 aug – 17 feb
Stroom normaal (in kWh)10431,5177,5
Stroom dal (in kWh)181,554256,5
Gas (in m3)184,521405

Merk op dat de ‘halfjes’ in de cijfers dus veroorzaakt worden door het gebruik van halve maanden in mijn inschatting van het verbruik per periode.

Kosten

Met de eerdere twee tabellen kun je in Excel mooi kolomsgewijs wat totalen uitrekenen, om tot de kosten per periode te komen:

Tarief18 feb – 30 juni1 jul – 17 aug18 aug – 17 feb
Stroom normaal ex btw (in €, tarief+belasting+ODE)31,4037716,30580110,43689
Stroom dal ex btw (in €, tarief+belasting+ODE)48,093138,3467481,01518
Gas ex btw (in €, tarief+belasting+ODE)243,2306427,68478830,89086
Totaal (in €, incl alle kosten en kortingen)331,1596537,755421040,40009

De eerste drie rijen bevatten de variabele kosten voor de periode, zonder btw. De laatste rij bevat het totaal aan kosten per periode (ook de vaste kosten dus), dit keer incl btw. In het bijzonder tellen de eerste drie rijen dus niet op tot de laatste rij (ik geef toe, dit is verwarrend).

Allereerst kan ik nu dus de (geschatte) totale kosten voor mijn huidige contract berekenen: de onderste rij telt op tot €1409,31517. Hiervan heb ik al 6,5 maanden €112 betaald, en dus rest mij voor de komende 5,5 maanden nog (€1409,31517-6,5x€112)/5,5=€123,87548 als voorschotbedrag. Dat bedrag van grofweg €124 is dus flink lager dan de door mijn leverancier gesuggereerde €270.

Verder is het interessant om te zien dat minstens [(830,89086×1,09)/1409,31517]x100% =64% van de totale energiekosten gemaakt worden voor gasverbruik in de winter. Als u wilt besparen, dan ligt daar dus de grootste winst.

Aanpassen termijnbedrag

Mijn leverancier biedt me niet de ruimte om hun advies zo extreem te negeren als ik eigenlijk wil. In het kader van de zorgplicht waardeer ik dit wel overigens. Het laagste voorschotbedrag dat ik mag instellen is €214, dus dat heb ik maar gedaan.

Normaal gesproken zet ik mijn maandbedrag niet op het bedrag dat ik uitgerekend heb (€124 dus), maar iets hoger. De aannames die ik heb gedaan bieden wel wat onzekerheid, en dit jaar zou het me ook niet verbazen als er nog een tariefverhoging volgt als het gasverbruik in de winter oploopt – en de prijs waarschijnlijk ook.

Aan de positieve kant, ik ben al een tijdje flink minder gas aan het verbruiken. Van maart 2021 tot en met augustus 2021 verbruikte ik bijvoorbeeld 535 m3 gas, en in dezelfde periode dit jaar slechts 365 m3. Dit is met name het resultaat van iets lager stoken en minder vaak/lang douchen. Zo drastisch zal mijn gasverbruik komende winter niet afnemen (vorig jaar al flink mijn best gedaan), maar ik verwacht dat er nog wel iets vanaf gaat.

Kortom, mijn maandbedrag staat nu (17 september 2022) op €214. Ik verwacht dat ik ergens tussen de €450 en €500 terugkrijg aan het eind van dit contractjaar. Later in het jaar zal ik de rekensom nog eens herhalen om te zien hoe de situatie verandert. En ja, ik ik schrijf dit natuurlijk ook op zodat ik bij de eindafrekening kan roepen ‘zie je wel, ik had gelijk!’. Ik ben niet roomser dan de paus 😉

Afsluiting

Zoals altijd: dank voor het lezen van dit hele verhaal. Wil je er iets aan toevoegen of verbeteren, voel je vrij om te e-mailen of te connecten op LinkedIn. Ik heb in ieder geval weer genoten van mijn uitpluizerij in de wereld van energietarieven!