Geplaatst door Hi, en wat leuk dat je weer de tijd neemt om een blogpost van mij te lezen. Vandaag wil ik het hebben over ‘zelfacceptatie’. En laat ik erbij vertellen dat ik in een enigszins sjagrijnige bui was tijdens het schrijven, maar dat is in de edits hopelijk grotendeels weggevallen. De eerste versies waren wel erg zeurderig en warrig 🙂
Mocht je deze blogreeks vaker lezen, dan weet je dat ik bezig ben met een zoektocht naar persoonlijke groei. Of misschien is ‘bloei’ een beter woord, want ‘groei’ suggereert ook iets van ‘beter’ of ‘meer’, en dan denk ik al gauw aan iets materialistisch of zo. Het woord ‘bloei’ geeft, denk ik, nauwkeuriger aan dat ik iets moois uit mezelf wil halen – iets diep persoonlijks. Tsjemig, ik ben nu al weer afgedwaald. Terug naar het onderwerp, Martijn!
Ik ben er steeds vanuit gegaan dat ik iets verkeerd doe in het leven, of dat er iets onhandigs is aan mij waar ik mee moet leren omgaan. Er moet iets gefixt, gerepareerd, geleerd, afgeleerd, of begrepen worden. Kortom, tijd om mezelf te ‘reshapen’.
Gelukkig sterft het van de zelfhulpboeken, inspirerende sprekers, fascinerende podcasts, en coaches – alles met stappenplan natuurlijk. “Stap 1: schrijf op wat je wilt.” Nou, dan haak ik af hoor. Dat probeer ik al twee jaar op te schrijven, en het brengt me geen reet verder. (edit: dit is wel erg negatief, want ik leer er ook veel van). Er mist iets.
Ja, dat begon me steeds meer op te vallen. Er mist iets in mijn veronderstelling dat ik iets moet fixen aan mezelf. Het me niet duidelijk wat mijn onderliggende probleem is. Tenminste, niet in zijn volledigheid. Ik kan altijd wel deelproblemen aanwijzen, maar die dekken de lading niet. Het is net alsof concrete dingen die ik meemaak eerder gevolgen of symptomen zijn, dan het probleem zelf.
Ik krijg steeds meer het gevoel dat ik op het verkeerde niveau zit te praten, en dat ik dieper moet. Dat is best lastig om zeker te weten, overigens, want ik raak snel in een ‘everything is connected’ mindset, en zo maak ik problemen wel eens nodeloos ingewikkeld. Dit wetende, hou ik toch het gevoel dat ik mezelf in zijn geheel wil bekijken.
Gisteren bekeek ik dit Youtube filmpje, omdat de titel ‘Te ver gaan in je persoonlijke ontwikkeling’ me wel raakte. Een van de uitspraken in het filmpje is (ongeveer) dat het doel van persoonlijke ontwikkeling is om jezelf te leren zijn, en dat dat deels gaat door te ontdekken wie je niet bent. Kijk, dat spreekt me meer aan dan een stappenplan, en suggereert ook waarom mijn zoektocht zo rommelig voelt. Ik ben simpelweg mezelf van alle kanten aan het bekijken en aan het vergelijken, zoekend naar verschillen en overeenkomsten
De vraag ‘wie ben ik’ begint steeds vaker in me op te komen, en dan met name de drang om het antwoord daarop te willen accepteren. Ik heb geen zin meer om dwangmatig allerlei dingen aan mezelf te veranderen – ik word daar alleen maar ongelukkiger van, en er is altijd wel iets aan te merken op me.
Nee, ik wil mezelf in alle eerlijkheid (met zowel de lelijke als de mooie dingen) leren kennen en dat pakketje accepteren. Mijn gedrag en keuzes wil ik vervolgens zo aanpassen dat ik op een bij mij passende wijze door het leven heen ga. En volgens mij zijn dit geen lijstjes of schema’s, maar gevoelsmatige afwegingen.
Dit betekent overigens niet dat ik vanaf dat moment onveranderlijk ben. Zeker niet. Het proces van mezelf leren kennen en mijn gedrag daarop afstemmen blijft, hopelijk, een continue proces, waarbij ik al kiezende bij concrete situaties mezelf ruimte biedt om te groeien en afwegingen anders te maken dan vroeger. ‘Leren’, noemt men dat geloof ik.
Dit klinkt allemaal fantastisch, maar het is superingewikkeld. Hoe onderscheid ik uberhaupt mijn ‘zijn’ van mijn ‘doen’? Stel, ik loop een hoekje om, sta oog in oog met een leeuw (het dier, niet het sterrenbeeld), en sprint hard weg. Ben ik dan een schijterd, of heb ik iets onbewust verstandigs gedaan? Ik weet het, dit is een overdreven voorbeeld, maar ik probeer daarmee te schetsen dat ik vol zit met patronen die automatisch triggeren, dat ik dat zie als gedrag, en dat het moeilijk is om af te leren (indien nodig). En het is moeilijk om me niet langer te identificeren met dat gedrag (d.w.z. het onderscheid te leren tussen ‘zijn’ en ‘doen’).
Dus wat doe je dan als inwoner van de 21e eeuw? Googlen! Ik zocht naar ‘zelfacceptatie’, en dan kom je natuurlijk langs de nodige stappenplannen. Toevallig zat ik buiten in het park, en zocht ik met mijn mobiele browser. Daar waren de eerste 6 hits stappenplannen die je alleen maar vertellen wat je moet accepteren, niet hoe je dat doet (voorbeeld). Niet heel nuttig. Net googlde ik weer, en dat zag er een stuk beter uit, overigens.
Er zijn zat sites met tips, hints, oefeningen etc om te helpen. Maar ja, dan zit ik weer een stappenplannetje uit te voeren om iets aan mezelf te fixen. Eindeloos cognitieve gedragstherapie (of iets dat daar op lijkt) uitvoeren op mijn eigen hersenspinsels. Daar ben ik echt klaar mee.
Een alternatief is om gewoon te stoppen met zoeken naar een fix. Maar ja, dat leidt bij mij toch al snel tot een vorm van ‘opgeven’, en ik heb het idee dat ‘zelfacceptatie’ iets anders is. Zelfacceptatie zit op een veel dieper niveau. Dit heb ik alleen incidenteel bereikt als ik uitgebreid geprobeerd had een eigenschap van mezelf te veranderen, en me uiteindelijk realiseerde (diep van binnen) dat de ellende van het oplossen het me niet waard was. De vrede die daaruit voortkwam zou ik graag breder ervaren. Is dat de weg naar zelfacceptatie?
Dus, dan maar hulp vragen? Dat is ook moeilijk, want wat is dan je hulpvraag? Ik zit al een tijdje in een proces van soul searching, dus ik kan er steeds beter een slag naar slaan (hoop ik), maar in het begin was ik clueless – en dat was twee jaar geleden. Maar het is nog steeds vaag, getuige ook de heerlijke chaos van deze post. En dan nog is de vraag welke vorm van hulp je wilt, en met wie je in zee gaat. Persoonlijk zie ik door de bomen het bos niet. En het aantal mensen in mijn omgeving dat, bijvoorbeeld, aan zelfacceptatie werkt is klein (1,2,3?). Dus dat geeft ook weinig input.
Verder speelt, voor mij, een andere factor ook een rol bij het hulp zoeken. Ik wil zelfstandig leren, dus ik zal niet snel een hulpvraag ergens neerleggen en vervolgens het proces bij de hulpverlener neerleggen. Ik wil direct weten hoe het proces er ongeveer uit gaat zien, welke opties er in het proces zijn, en wat ik morgen kan doen om te starten. Oh, en je hebt max twee sessies om te laten zien dat je capabel genoeg bent.
Ik weet het, hier dreigt een mate van arrogantie en controlezucht vanuit te gaan. Maar vooralsnog zie ik de wil tot zelfstandig leren echt als een onderdeel van mijn ‘zijn’, en wil ik daar niet op toegeven. Verder ben ik vrij open over dit soort aspecten, en blijf ik ontvankelijk voor kritiek op dat vlak. Als achteraf blijkt dat ik inderdaad ‘controlerend’ heb opgetreden en daardoor een kans gemist heb, dan ben ik de eerste die dat toegeeft en zal ik zeker overwegen om het gedrag aan te passen.
Grappig hè, hoe in de vorige paragraaf een eerste stukje van ‘wie ben ik’ ontstaat, en dat ik vervolgens keihard in de verdediging schiet. Wat is dit toch een fascinerend proces.
Hoe nu verder? Nou, ik ga eerst maar weer eens werken, zodat ik reflectie kan doen aan de hand van concrete en recente cases. Dat geeft, denk ik, alvast wat houvast. Wat betreft ‘zelfacceptatie’ heb ik eigenlijk jullie hulp nodig. Heb je wel eens een training gevolgd op dit vlak? Geef je zelf trainingen? Wat vind je van mijn nog niet eerder opgeschreven zelfgemaakte stappenplan (ironie ten top, dit) voor persoonlijke groei :
- mijzelf leren kennen en omschrijven
- mijzelf accepteren zoals ik ben
- mijn gedrag afstemmen om op een voor mij fijne manier in de samenleving te passen
- deze stappen blijven herhalen, op weg naar een vorm van zingeving.
Heb je antwoorden op deze vragen, of gewoon ideeën erover? Of ben je ook sjagrijnig over dit onderwerp en heb je zin om samen frustraties te delen? Laat het me even weten via LinkedIn of via email. Dan plannen we een keer een zoom-sessie, of iets dergelijks. Zeuren is best fijn, op zijn tijd. Azijn … ik bedoel … ajus!