Soul Searching #18 – leerkuil, rust, stress, gedragspatronen, creativiteit

Geplaatst door

Hej! Jaja, in het Zweeds. De Ikea was weer open, dus dan krijg je dat. Nou, de vorige post was een raaskallende woordenstorm, dus deze keer wilde ik dat eens iets minder doen. Met deze openingszin is dat al redelijk mislukt, dus laat ik maar snel doorgaan. Vandaag doe ik wat losse topics die in Evernote zijn blijven staan afgelopen weken.

Leerkuil. Allereerst is daar de ‘leerkuil’. Dit is blijkbaar iets waar hoogbegaafde kinderen nogal eens last van hebben. Zij kunnen op school vrij makkelijk meekomen, en kunnen stof vaak goed onthouden (zonder begrip indien nodig). Gevolg is dat ze pas in een later stadium – als ze iets tegenkomen dat ook voor hen complex is – niet weten hoe ze nieuwe dingen moeten leren, en vervolgens snel opgeven en gedemotiveerd raken. Verbazend genoeg preseteren hoogbegaafde kinderen schijnbaar regelmatig ondergemiddeld.

Laat ik beginnen met zeggen dat ik hier geen last van heb. Sterker nog, ik kan uitstekend leren en ik heb een ijzeren vertrouwen in mijn lerend vermogen. En het is niet snel dat ik ergens zelfvertrouwen over uit. Steeds als ik iets nieuws wil leren, dan weet ik hoe de leerkuil eruit ziet. Ik kan simpelweg even doorzetten bij de eerste onzekerheid, en dan kom ik er vanzelf.

Mijn uitdaging is anders. Mijn manier van leren is gebaseerd op doorzettingsvermogen, en dat kost energie. Inmiddels heb ik zoveel geleerd, en zie ik nog veel meer kansen om te leren, dat ik niet weet wanneer deze investering van energie de moeite van het resultaat waard is. Daarom ben ik dus op zoek naar het antwoord op de vraag ‘wat wil ik?’. Het antwoord daar op geeft mij richtingen waarin ik wil investeren.

Rust. Ik realiseer me dat ik moet leren rust te nemen. Dat is gecompliceerder dan het lijkt – simpelweg op vakantie gaan helpt niet. Mijn hoofd stop nooit met piekeren en ideeen vormen, ook niet als ik ergens anders ben. Alleen als ik bezig ben, kan ik die twee een halt toeroepen. En dat is dus het omgekeerde van rust houden. Zie je het probleem? Vroeger had ik daar weinig last van, omdat – door gebrek aan levenservaring – mijn wereld gewoon beperkter was. Ik heb nooit geleerd de waarde van rust te waarderen. Inmiddels kan ik veel meer van het leven overzien, waardoor er meer is om over te piekeren of dromen. Nu word ik dus gedwongen om die waardering van rust te leren.

Ik kan natuurlijk ook nu gewoon weer van alles gaan doen, onder het mom dat ik ‘niet denken maar doen’. Ah, daar heb ik al een blog over geschreven. Ik weet zeker dat ‘doen’ alleen niet voldoende is. Ik moet dingen gaan doen die me energie geven, zodat ik niet steeds leeg loop. Maar zei ik net niet dat ik rust moest nemen? Wat is het nou? Ik weet het ook niet, maar ‘rusten’ heb ik toch wel het minst geprobeerd van de twee.

Mijn huidige pogingen richting rust zijn ademhalingsoefeningen, een paar keer per dag. Vijf keer ‘in, even vasthouden, en weer uit’. Dat helpt oprecht om tot rust te komen. Voor twee minuten. Daarna barst de hel weer lost. Een andere oefening is de ‘bodyscan’, waarbij ik heel bewust een voor een mijn aandacht richt op al mijn lichaamsdelen. Zo ‘scan’ ik mijn hele lichaam van onder naar boven. De scan wordt steeds gestopt als mijn gedachten weggedwaald zijn. Zodra dit gebeurt zeg ik letterlijk ‘kappen Martijn’, en ga ik door met de scan. Zo probeer ik dus te leren signaleren dat mijn gedachten wegdwalen, en kan ik ze eerder afstoppen. Overigens zijn er regelmatig sessies waarbij ik niet verder kom dan van mijn grote teen naar mijn kleine teen (op dezelfde voet). Maar vaak lukt de scan ook wel. In ieder geval is het een mooi mechanisme om te signaleren hoe gespannen ik ben. De scan gaat makkelijker als ik ontspannen ben.

Andere opties mbt rust zijn: Yoga, meditatie, mindfulness, Tai Chi. Wederom stapels met cursussen, websites, boeken, etc. Ook hier weer mijn leerkuil: in welke investeer ik mijn energie?

Photo by MIKHAIL VASILYEV on Unsplash.

Angst, stress. Angst en stress zijn normale dingen om te ervaren. Als ik bijvoorbeeld iets nieuws ga leren, dan brengt dat altijd een bepaalde mate van onzekerheid met zich mee, en een gezond beetje stress. Dat drijft me voort. Maar opvallend genoeg heb ik dus de laatste tijd steeds vaker overmatige stress als ik iets nieuws wil gaan doen, en soms zelfs een soort existentiele angst. Die reacties zijn echt niet in overeenstemming met de mate van het risico dat ik loop/neem. Logisch kan ik die observatie doen, maar dat doet niets af aan het daadwerkelijk ervaren van de angst en stress.

Ik zie het maar als symptomen dat er iets onderliggends niet helemaal in orde is. Maar wat dat is vind ik moeilijk te verwoorden. Moet ik simpelweg rust nemen? Een tijdje ‘uit’ staan? Lees ik teveel? Werk ik aan de verkeerde dingen? Neem ik teveel risico? Het is echt lastig om deze emoties te ervaren en de oorzaken niet goed in beeld te hebben.

Oude gedragspatronen. ik bedacht me laatst het volgende. Vroeger, toen ik kind was, heb ik natuurlijk in relatief korte tijd gedragspatronen opgedaan om te overleven. Dat doet iedereen in zijn jeugd, ik dus ook. Ik was vaak wel een verlegen, voorzichtig, en teruggetrokken kind. Daar zullen mijn gedragspatronen dus ook wel op afgestemd zijn. Stel nou dat ik gewoon in de loop der jaren volwassen ben geworden, en dat mijn (grotendeels rationele) groeiwens nu conflicteert met die oude risicomijdende gedragspatronen? Het is alsof de gevoelsmatige Martijn niet voldoende is meegegroeid met de rationele Martijn. Klinkt aannemelijk.

Creatieve Martijn. Wanneer ben ik eigenlijk voor het laatst creatief geweest? Nou, qua hobby regelmatig, omdat dat bij het bouwen van modelschepen nu eenmaal continue nodig is. Dat gaat vanzelf. Maar in werk? Ik vind het moeilijk om te beantwoorden, en dat wijst misschien al op een probleempje. Is mijn vakgebied (of de manier waarop ik daar invulling aan heb gegeven) te weinig creatief? Ik heb veel tijd besteed aan praten over processen, potentie van gebruik van data en algoritmes toelichten, en mensen coachen. Maar alles met een soort rationele insteek volgens mij. De enige voorbeelden die ik mij kan herinneren zijn uit mijn promotieperiode, waarin ik af en toe op intuitie om problemen heen wist te zeilen.

Tsja, ik schrijf nog steeds alles zo op als het in mijn gedachte oppopt. Blijkbaar ligt intuitie en creativiteit dus dicht bij elkaar voor mij. Misschien is creativiteit het gevolg, en intuitie de bron. Ach, ik wil eigenlijk stoppen met dit soort semantische zinnen. Wat ik in dit stukje probeer te zeggen is dat ik wellicht werk wil doen waar mijn creativiteit uit blijkt, waar ik dingen kan doen op inituitie (die dan ook goed blijven te werken), en waar ik energie van krijg. En misschien is het niet werk-specifiek, maar een stuk algemene persoonlijke ontwikkeling dat plaatsvind.

Afsluitend. Kijk, ik heb weer 4 items uit Evernote weggegooid. Ik gebruik Evernote nog steeds om gedachtes in op te slaan, en deze leiden regelmatig tot een blog. Dat helpt me met name om te stoppen met denken, omdat mijn hersens het onderwerp laten rusten als het opgeschreven is. Ik gooi overigens ook redelijk wat weg uit Evernote – ik bedenk ook veel onzin. Het was deze keer weer rommelig, maar dat is ook de fase waar ik in zit. Ik vlieg in een rap en rommelig tempo om de kern heen. Ik kom er vanzelf 🙂 Bedankt voor het lezen weer, en tot de volgende!